De slag om de Ardennen

Inleiding 

December 1944, de geallieerden treffen de voorbereidingen voor hun offensief.
Hitler anderzijds had niet zoveel luxe, hij had juist geprobeerd om zoveel mogelijk divisies te vormen door de leeftijd van de dienstplicht te veranderen. Alle afgekeurde mannen en mannen van 16 tot 65 jaar werden terug aangeworven. Hij kon met deze nieuwe troepen 2 dingen doen: de Reichswald verstevigen of nog een laatste offensief lanceren in de hoop om het Westen te heroveren, hij koos voor het laatste. Hij gaf de opdracht aan Jodl om een plan te ontwikkelen voor een offensief tussen Luxemburg en Aken omdat

1.	Het was één van de minst actieve gebieden aan het hele front.
2.	De geallieerden zouden daar nooit een offensief verwachten omdat het gebied gekenmerkt was door diepe ravijnen, smalle wegen en klipachtige bergen. Het was een uitstekend gebied voor te verdedigen, aanvallen zou zelfmoord zijn.
3.	ze dachten dat er daar maar 5 Amerikaanse divisies gestationeerd waren.

4.	In mei 1940 was dit plan succesvol

Het offensief was onderverdeeld in 5 sectoren

Amerikanen

Duitsers

gen. Simpson: 9de leger	flank: gen. Zangen: 15de leger(6 divisies)
gen. Hodges: 1ste leger(5 divisies)	hoofdaanval: gen. Dietrich: 6de SS pantserleger(9 divisies)
gen. Middleton: 8ste legerkorps van het 3de leger(4 divisies)	aanval: gen. Von Manteuffel: 5de pantserleger(7 divisies)
gen. Patton: 3de leger	flank: gen. Brandenberger: 7de leger(4 divisies)

Het 5 en 6de leger zou moeten optrekken onder de centrale leiding van generaal Model(legergroep B) naar Antwerpen, een zeer opportunistische gedachte die alleen van Hitler kon komen. De generaals die de aanval zouden moeten uitvoeren waren niet tevreden met het plan, zij vroegen meerdere malen aan Hitler om het plan te veranderen maar hij hield voet bij stuk. Hitler rekende op de trage reactie van de geallieerden, de snelheid van zijn eigen troepen en vooral het goede weer.

Het offensief

Op 16 december 1944 trokken na een artilleriebeschieting alle opgeven divisies o.l.v generaal Model de Belgische grens over. Het 5de en 6de leger waren al snel doorgebroken maar de opmars van het 6de vlotte niet echt omdat de 1ste en de 99ste divisie hen vertraagden, het 1ste SS korps zou stranden bij de brug van Elsenborn. Op de laatste kaart kan men gestippelde pijlen zien, volgens een film battle of the bulge zou een deel van de eerste SS panzerdiv de fuel dump proberen te veroveren maar werd ze in de pan gehakt. Door ergens een gebrek aan communicatie dacht de leiding dat de opslagplaats was veroverd. Na het veel hevige gevechten geleverd te hebben in andere sectoren voorspelde de leiding een tekort aan brandstof en stuurde een kolonne tanks. De Amerikanen die de vijand al van verre zagen afkomen lieten de Duitsers zeer dicht komen en bestookten ze dan - met een gebrek aan wapens - met brandende tonnen. De Duitse kolonne(of wat er nog van overblijft) trok dan terug naar haar hoofdmacht.

Het 5de tankleger had meer succes, zij kon de 106ste Amerikaanse div omsingelen, een onervaren eenheid. In één slag zaten er 9000 Amerikanen, 2/3 van de divisie gevangen(op 22 december zouden ze zich overgeven).
De volgende dag kon het 66ste korps van het 5de leger de Amerikanen terug te dringen in de buurt van St. Vith maar de stad veroveren was er niet bij omdat de 7de tankdiv en het 424ste regiment, het resterende deel van de 106ste div - die het Duitsers al de hele dag lastig maakten - veel tegenstand boden. Het pantserleger zou tot 20 december maar maximum 35km oprukken tot de opmars helemaal werd gestopt.
Ondertussen was het 47ste pantserkorps op weg door de Belgische Ardennen om Bastogne te veroveren.

De weg naar Bastogne

Bastogne, gelegen midden in de Ardennen was zeer belangrijk voor Manteuffel omdat het een knooppunt van verschillende wegen was die het omsingelen van de geallieerde legers nog zou bevorderen(als die mogelijkheid bestond).

Het 47ste pantserkorps bestond uit de panzer lehr div, 26ste volksgrenadiersdiv(afgekort Vk Gr) en de 2 de pantserdiv. Het korps zou ook nog steun ontvangen van de 5de paradiv, een eenheid uit het 7de leger onder generaal Brandenburger.

Op 16 december 1944 trok het 26ste Vk Gr div over de Our om Wahlhausen te veroveren maar ze had direct af te rekenen met een vastberaden verdediging maar de verdedigers hadden geen schijn van kans tegen die overmacht. Bij Holzthum werden ze ook tegengehouden maar zoals dit normaal in een Blitzkrieg zou opgelost worden deed de divisie een omtrekkende beweging. Dat kostte hen moeite omdat ze zwaar onder vuur genomen werden door een artilleriebatterij in Bockholz. Ze gaven het niet op en trokken naar Consthum maar daar werden ze terug tegengehouden.
Een ander deel van de divisie die naar Weiler getrokken was verging het niet beter, de ene aanval na de andere werd afgeslagen maar toen de nacht viel sloten de Duitsers de stad in en veroverden het.
De N-flank van de Vk Gr div probeerde Hosingen te veroveren maar slaagde daar niet in omdat 5 shermans de verdediging steunden en de grenadiers geen pantserafweergeschut hadden. Na talrijke gevechten begon de munitie van de geallieerden op te raken en moesten ze de stad opgeven.

Een andere divisie ten noorden van de Vk Gr, de 2de Pantserdivisie moest proberen Marnach te veroveren. Na een artilleriebeschieting probeerden de Duitsers het stadje te veroveren met een frontale aanval maar deze werd afgeslagen. Daarna probeerden ze het te omtrekken dat lukte nadat hun tanks waren aangekomen en veroverden het.
Om de Duitse opmars een halt toe te roepen stelden de Amerikanen zich op tussen Clervaux en Marnach. De Amerikanen kregen het hard te verduren maar hielden toch stand.

Bij de 5de Paradivisie lukte het ook niet om een blitz start te verkrijgen op de eerste dag, ze kreeg al zelfs problemen bij de Our waar ze het overige materieel* niet aan de overkant kregen.

Ondertussen in het geallieerde kamp was de SHAEF** zeer snel op de hoogte gesteld. Eisenhower stuurde direct de 101ste luchtlandingsdiv(onder gen Mcauliffe, deze generaal was tijdens operatie Market Garden bevelhebber over de artillerie van die divisie) en de 10 pantserdiv onder generaal Roberts naar de Ardennen, zij konden 2 dagen later Bastogne bezetten.
Troy Middleton, de bevelhebber van het 8ste korps(dat bestond uit de 28ste infanteriediv, 87ste luchtlandingsdiv, de 9de tankdiv en de 11de tankdiv,) lanceerde een reeks tegenaanvallen vanuit Clervaux. De belangrijkste waren de aanvallen ten oosten van Clervaux maar die mislukten door een tekort aan anti-tankwapens. Ondertussen lanceerden de Amerikanen een uitval vanuit Munshausen maar die bracht niets op. Een andere uitval van de geallieerden was uit Clervaux, deze bracht grote verliezen toe aan een artilleriebatterij.
De Duitsers lieten zich niet ontmoedigen en lanceerden aanval na aanval tot Clervaux viel. Ze hadden direct de brug in handen om de rivier Clerf te veroveren.
Al deze vertragingsacties waren niet voor niets geweest, zo hadden de Duitsers meer dan 48 uur achterstand op hun tijdschema***.

De Amerikanen trokken zich terug naar Consthum nadat ze Holtzthum hadden opgegeven.
De Duitsers stuitten terug op een hardnekkige verdediging bij Consthum maar hadden geluk dat de mist kwam opzetten zodat de aanvallers toch het dorp konden veroveren.
Ondertussen gaf Munthausen zich over. Middleton probeerde de 2de panzer divisie te stoppen door een dam van materieel op te werpen achter de brug van de Clerf maar het werd bijna allemaal vernietigd.
Op zondagavond veroverde de Lehr divisie de brug bij Drauffelt. De volgende dag begon de divisie Wiltz aan te vallen, ze brak door de linies en veroverde het zonder problemen.

Omdat het eerste grote doel Bastogne niet meer veraf was besliste men dat de Vk Gr en de Lehr div bastogne zouden aanvallen, als de weerstand te sterk was zou men ook nog de 5de paradivisie kunnen inschakelen.

De Vk Gr div veroverde Longvilly, zo bezat ze ook de hoofdweg naar Bastogne. Magaret het volgende doelwit werd zodanig snel veroverd dat de Amerikanen geen tijd hadden gehad om stelling te nemen. De Amerikanen wilden Magaret en Longvilly heroveren zodat ze de Duitsers bij Chateau Neffe in de rug konden aanvallen. Ze moesten het plan opbergen omdat ze Magaret niet konden veroveren door een te sterke verdediging.
De 2de panzerdiv veroverde direct Bourcy en stoot door naar Noville.
De Lehr divisie trekt ondertussen 0op naar Chateau Neffe. Maar daar slaan de Amerikanen elke Duitse aanval af. De Duitsers kregen de indruk (wat niet het geval was) dat er daar veel troepen aanwezig waren dus daarom lieten ze het plan varen om langs de hoofdweg Bastogne(dus frontaal) binnen te rukken. De divisie valt dan maar Wardin aan en veroverde het. Nu kunnen ze langs een andere weg Bastogne binnenrukken toch ontmoeten ze hevige tegenstand bij Marvie.
De Lehr divisie mocht dan tot staan gebracht zijn de komende 24 uur zal de divise versterking krijgen van de 5de paradiv en de Vk Gr div.

Op de vierde dag van het offensief valt 2de panzerdiv Noville en Foy aan maar ze worden gestopt door een bewonderingswaardige verdediging(de meeste soldaten hadden al meer dan 72 uren aan één stuk gevochten). Daarna konden de Duitsers alweer profiteren van de mist, Noville werd bijna helemaal omsingeld. De toestand werd dramatischer toen de troepen bij Noville bijna geen munitie meer hadden. Middleton kan niets anders verzinnen dan het dorp op te geven en zich terugtrekken naar Lonchamps. De panzerdiv boog dan af naar het Zuiden om een aanval op Bastogne uit te voeren maar ze werd tot staan gebracht door de 101ste luchtlandingsdivisie die al tijdens het hele offensief stad na stad had verdedigd.

Op 20 december doet de Lehr div een aanval op Marvie, een stadje die juist in de verdedigingsperimeter van Bastogne ligt. Ze stootten daar op een sterke verdediging zodat de hele aanval een totale mislukking werd.
Ondertussen zat de 5de Duitse paradiv vast in Sibret. De Amerikanen lanceerden een tegenaanval maar alleen met infanterie ondersteund door artillerie zodat deze gemakkelijk afgeslagen werd. De Amerikanen haden zodanig veel troepen verloren dat de Duitsers de hele stad konden veroveren. Daarna trokken ze op naar Senonchamps maar werden terug tegengehouden.

Omdat de Duitsers dachten dat de val van Bastogne nabij was stuurden ze onderhandelaars naar de geallieerden maar het enige antwoord dat ze kregen was nuts van generaal McAuliffe.
Op de 22ste december probeerden de Duitsers weer een reeks aanvallen tegen Bastogne te lanceren maar uiteindelijk bracht het geen resultaat met zich mee want de Amerikanen konden met hun artillerie en ingegraven tanks de grootste vuurkracht ontwikkelen. De Duitsers organiseerden direct een tegenbeschieting, er werden wel tamelijk veel stukken van de geallieerden vernietigd maar het zal niet genoeg zijn om Amerikanen van hun stellingen te verdrijven.

Het 47ste korps mocht dan wel bijna helemaal Bastogne omsingeld hebben de Duitse linies rond Bastogne waren zeer zwak. Ze bestonden meestal uit versterkte posten met patrouilles ertussen.

Op 23 december zag het Duitse opperbevel al dat het hele offensief verloren was ze zien de kracht van hun eigen troepen afnemen en die van de Amerikanen groeien en ze wisten ook uit de afgeluisterde telefoongesprekken dat het 4de pantserdiv van Patton op komst was. De mist begon eindelijk weg te trekken daarmee kon de luchtmacht voor het eerst de linies van de Duitsers hevig bombarderen en de ingesloten troepen van munitie en voedsel voorzien.

Het keerpunt

Het 4de pantserdivisie was aangekomen in de buurt van Bastogne. Ze heroverde direct een paar dorpjes die bezet werden door de 2de panzerdiv.
De Lehr divisie kon Senonchamps veroveren maar werd dan door een Zuidelijke aanval door de pas aangekomen troepen verdreven.
Ondertussen valt een ander gedeelte van de Lehr divisie Marvie aan. De Amerikanen mochten het dan wel zwaar te verduren hebben de Duitsers raakten niet verder.
Een deel van de 4de Amerikaanse pantserdiv werd ingeschakeld om Flamierge aan te vallen maar ze stuitten weer op zwaar verzet en moeten de aanval staken. Op kerstdag probeerden ze het opnieuw, ze konden door de eerste linie breken maar ze werden zodanig uitgedund door de Luftwaffe dat ze tot staan werden gebracht.
Op 26 december deden de Duitsers een laatste poging om Bastogne aan te vallen om deze aanval te steunen stuurde de As 10 gemechaniseerde kanonnen naar het Noorden maar ze werden allemaal vernietigd. Om het gevaar uit het Zuiden tegen te houden bouwden de Duitsers een verdediging op de hoofdweg.
In die tijd waren de Duitsers nog maar 1 km van het marktplein van Bastogne. De verdedigers waren teleurgesteld omdat de versterkingen hen nog altijd niet hadden ontzet. Om een eind te maken aan de omsingeling lanceerde de 4de pantserdiv - na een luchtbombardement - een aanval op Assenois, een stadje niet ver van de hoofdweg. De Duitsers hielden het niet lang uit en moesten de stad prijsgeven zo werd de omsingeling van Bastogne doorbroken. Aan alle fronten was de druk enorm en tegen 31 januari hadden de Duitsers terug hun beginposities aan de Our ingenomen.
Verliezen

Duitsers

Amerikanen

manschappen

-67.675 doden             -34.439 gewonden             -32.487 gevangenen

-76.930 doden             -46.409 gewonden             -21.874 gevangenen

Had al veel materieel verloren aan een geallieerd luchtbombardement tijdens de tocht uit Nederland.

supreme headquarters allied expeditionary force of het hoofdkwartier van de geallieerden.

Later zou blijken dat deze vertraging Bastogne gered had.